Compiled by S.Shupa (NY 1995)
Here is an excerpt from the introduction:
«This phrasebook is perhaps the most distinguished of all known artifacts of Belarusian Tatars written in Belarusian language using Arabic alphabet. Among dozens of religious books written by our Tatars (kitabs, tefsirs, khamails and the like) this manuscript is the only work of different nature, a kind of phrasebook and a dictionary, which gives it significance beyond the circles of the religious Belarusian Tatar community. This dictionary contains about 1000 words in each language (Turkish and Belarusian), and it can be considered one of the first lexicographical works in the history of modern Belarusian. This phrasebook is particularly important since it was written in times when publishing and writing in Belarusian in the Russian Empire was prohibited, and even when books were somehow published, it was usually folklore records. Unlike those books, where Belarusian word was merely an object of romantic meditation, this phrasebook had a well-defined function and pragmatic value for Belarusian speakers, serving as a bridge to other cultures and as a tool to broaden reader’s horizons.»
Free download: Turkish-Belarusian Phrasebook of 1836 // Türkçe-Belarusça Kilavuz Yil = 1836 (Acrobat PDF file, 3.03 MB, 63 pages, 300 DPI B&W)
Turkish-Belarusian Phrasebook of 1836 (Türkçe-Belarusça Kilavuz Yil = 1836), S. Shupa (compiler, transliterator), New York, 1995. December 2nd, 2002
Турэцка-беларускі размоўнік 1836 г. (Türkçe-Belarusça Kilavuz Yil = 1836). Пад рэд. С. Шупы, 1995, Нью-Ёрк, 2 снежня, 2002
Пад рэдакцыяй С.Шупы (Нью-Ёрк, 1995)
Вытрымка з прадмовы:
«Сярод усіх ведамых дагэтуль помнікаў пісьменства беларускіх татараў, створаных у беларускай мове на графічнай аснове арабскага альфабэту, прапанаваны тут увазе шаноўных чытачоў рукапіс вылучаецца сваёй унікальнасцю. Сярод дзясяткаў кітабаў, тэфсіраў, хамаілаў і зборнікаў іншага роду, ён адзіны прадстаўляе жанр слоўніка-размоўніка, практычна-дыдактычнага дапаможніка, значэнне якога выходзіць за межы замкнёнай этнарэлігійнай супольнасці беларускіх татараў. І сапраўды, гэты слоўнік, які налічвае ў сабе каля 1000 лексычных адзінак у кожнай з дзьвюх частак – беларускай і турэцкай – можна лічыць адною з першых лексыграфічных працаў у гісторыі новай беларускай мовы. Важнасць ягоная тым большая, што ён быў створаны ў часе, калі беларуская мова рэдка ўшаноўвалася пісьмоваю фіксацыяй, дый тыя тэксты, што знаходзілі сабе дарогу на рукапісныя і друкаваныя старонкі, у пераважнай большасці ўяўлялі сабою запісы фальклёру. І таму не можа быць абыйдзены ўвагаю помнік, у якім пісанае беларускае слова было не пасыўным аб’ектам рамантычнага сузірання, а хавала ў сабе зарад функцыянальнае прыдатнасці й прагматызму, дапамагала чалавеку ў вырашэнні жыццёвых праблемаў, а таксама было мастком да іншых культураў, прыладаю пашырэння індывідуяльнага сусьвету.»
Бясплатны даўнлоад: Турэцка-беларускі размоўнік 1836 г. (Acrobat PDF, 3.03 мэгабайтаў, 63 старонкі, 300 пунктаў на цалю, чорна-белы)
Дадзеныя з вокладкі // From the cover:
Беларускі Інстытут Навукі й Мастацтва
Belarusian Institute of Arts and Sciences
Турэцка-беларускі размоўнік 1836 г.
з збораў Нацыянальнага Музэю Літоўскай Рэспублікі ў Вільні
Turkish-Belarusian Phrase-book of 1836
Türkçe-Belarusça Kilavuz Yil = 1836
Прадмова, транслітарацыя, падрыхтоўка тэксту, публікацыя і камэнтары: Галіна Александровіч-Мішкінене, Сяргей Шупа
Агульная рэдакцыя: Сяргей Шупа
Copyright © 1995 by the Belarusian Institute of Arts and Sciences in the US
New York, 1995
- Siarhiej Šupa