Фенечка [Belarusian Hippie Slang]

Адам Глобус,

Кароткі слоўнік менскіх хіпі і панкаў канца 70-х і пачатку 80-х гадоў,

скаладзены Адамам Глобусам

<img src=»hippie03.jpg» width=»150» height=»250» alt=»Belarusian hyppy (cute long-haired girl). (C) IREX Fotoservis, Minsk, Belarus» /> АДЦЯГНУЦЦА – злавіць кайф, адпачыць – Пайшлі да Крыпі, адцягнемся.

АСКАЦЬ – прасіць, клянчыць, зшыбаць грошы (звычайна, на алейках, у парках, на ваґзалах) – Есці хочацца, пайшлі аскаць на стрыт…

АТАМ – выдатна, адвал, адвальна, клёва, кайфова – найлепшая якасць чаго-небудзь – У Людкі штаны – атам!

БАБКІ – грошы; падняцца на бабкі – зарабіць грошы – Падруга, у цябе бабкі ёсць?

БАШЛІ (-НІ) – грошы – Швед, мне Баця павінен башлі, забярэш, а я звальваю.

БАШЛЯЦЬ – фінансаваць, даваць грошы, плаціць – І колькі табе на рабоце башляюць?

БАЯН – шпрыц – Слухай, фуцах, на баяне граеш?

БЯРЛО – ежа, харч – Ну й бярло, проста рэстаран «Патсдам».

БЕРЛЯЦЬ – есці, жэрці – Я з раніцы галодны, можа ёсць паберляць.

БУХАРЫК – алькаголік, п’яніца, п’яны чалавек – Там на прыступках бухарык ляжыць, абсураўся ўвесь… – Добра, калі праз дваццаць гадоў будзем такія, а не горшыя.

БУХАЦЬ – піць алькагольныя напоі, кіраць, закладаць за каўнер (састарэлае, шырока ўжываецца беларускімі літаратарамі) – Перапынак, не бухаю, трапак (трыпэр).

ВАЛАСАТЫ – 1. Чалавек – мэн, які ўваходзіць у хіповую сыстэму, неабавязкова з доўгімі валасамі – Валасатыя больш не збіраюцца ля Пэнтаґона (Дома афіцэраў). 2. Хіпі, патлаты, хайраты – Прыходзіць да мяне валасаты абкураны ва ўмат.

ВАЛІЦЬ – 1. Сыходзіць – Менты падрульваюць, ну мы й звалілі з алейкі. 2. Уцякаць – Звал!!!

ВЕРЗАЦЬ – 1. Спраўляць вялікую патрэбу – Пайду ў дабл, паверзаю. 2. Гадзіць, рабіць непрыемнае – Я да яго па-чалавечы, а ён, мудак, не можа, каб не абверзаць.

ҐЕРЛА – дзяўчына, сяброўка, каханка – У Шведа адвальная ґерла, бюст дзявятага памеру.

ГЛЮКАРНЯ – мейсца масавага глюкання – У Сары на флэце – глюкарня.

ГЛЮКІ – галюцынацыі, наркатычныя мроі, мульцікі – Такія глюкі, шызануцца можна.

ГРЫЦ – мейсца тусоўкі, сквэр Янкі Купалы насупраць цырка (раней сквэр імя Грыцаўца), дзе зьбіраліся хіпі на канцы 60-х і ў 70-ыя гады – На Грыцы класна было. Конь казаў, што нават вербы свабоднай любові былі, іх мянты ссеклі.

ДАБЛ – прыбіральня – пакуль ты аддаблішся, я падгур здыму.

ДЗЯРЖЫНКА – мейсца тусоўкі, алейка на вуліцы Камсамольскай, дзе стаіць бюст першага чэкіста краіны саветаў. Хіпі разам з пакамі зьявіліся там падчас другой хвалі, на пачатку 80-х гадоў. – На Дзяржынцы адныя малалеткі… Там нават Алекс каралём ходзіць.

ДОДЖЫК – 1. Пастаянная, найбольш аптымальная і правераная доза наркотыка – Мой доджык – пяць кубоў. 2. Порцыя алькаголя ці ежы, хаўкі – Доджык дрынкнем трэці раз, за тых, хто бараніў Каўказ.

ДРУШЛЯЦЬ – спаць, кімарыць, храпсці (састарэлае, але шырока распаўсюджанае сярод беларускіх байкапісцаў) – А я гадзінку падрушляю.

ДУР – марыхуана – А ў мяне першы раз ад дуры толькі смочкі замерзьлі і больш нічога, ніякага кайфу, не дагнала.

ДУРКА – вар’ятня, псыхіятрычная лякарня – Саід у дурцы, прасіў, каб ты кір прывёз.

ДЫНАМІЦЬ – падманваць, падводзіць, пракідваць – Гэта? Я ёй стрэлку накінуў, а потым прадынаміў.

ЖАБА – 1. Панкаўская дзяўчына – А жабы будуць? – Колькі хочаш, як гразі. 2. Жанчына – Ты гэту жабу атадраў? – Нафіг трэба.

ЗАВЁРНУТЫ – 1. Моцна захоплены чым-небудзь – Шыма на рамане завярнуўся. Піша, потым патэлефануе: «Швед, я пра цябе напісаў!», кідае трубку і зноў піша. 2. Звар’яцелы – Ад такіх наваротаў і завярнуцца можна.

ЗАМАНДЗЯЧЫЦЬ – 1. Ударыць, улупіць, замачыць, шарахнуць – Не пасьпеў я слова сказаць, а ён як замандзячыць мне ў бараду. 2. Сказаць моцнае слова, пажартаваць – Гаварылі, гаварылі, і раптам Француз як замандзячыў пра Ірку, што яна шкура – пачаліся разборкі.

ЗДЫМАЦЬ ПАДРУГ – знаёміцца з дзяўчатамі – Падвальваем да лаўкі. Дзьве падругі кураць «Арбіту». Мы і так, і гэтак, а яны не зьёмныя. Давялося прагнаць з Алейкі.

КАЙФ – 1. Найвышэйшая ступень задавальнення. – Бяз кайфу няма лайфу. 2. Наркотык – Алё, Швед, у цябе кайф ёсць? У мяне ломка пачынаецца.

КАЙФОВА – выдатна, клёва – Люблю Морысана, кайфовы музон.

КАСІЦЬ – прыкідвацца, часцей за ўсё – касіць пад крызу: сымуляваць вар’яцтва дзеля вызвалення ад службы ў войску ці замены турэмнага зьняволення на псыхіятрычную лякарню – Хац закасіў. Сапраўды, лепш год у крызе, чым пятнаццаць у Растоўскай турме.

КАЦІЦЬ – атрымлівацца, атрымліваць прызнанне – Ізноў рок не коціць, адна папса.

КІДАЛАВА – 1. Крадзёж – Я ж казаў, што стопрацэнтовае кідалава. Яго і павязалі. 2. Падман – Больш не прыйду, дамаўляўся не дамаўляўся – кідалава.

КІНУЦЦА – памерці, загнуцца, адкінуцца, ласты склеіць, акачурыцца – Піт ад перадазняка кінуўся.

КІслЯК МАНДЗЯЧЫЦЬ – гнаць сумную цялегу, распавядаць нецікавую гісторыю – Малы, канчай кісляк мандзячыць, вушы вянуць.

КЛЁВА – выдатна, кайфова – Клёвыя шузы. Дзе надыбаў?

КЛЮЧ – канец, каюк, прыезд – Хай толькі сунецца і яму – ключ.

КРУТНЯК – выбітнасць, выдатнасць –А ў Піцеры такія крутнякі, такія навароты.

КРУТЫ – магутны, не зломны, мэтанакіраваны – Я мэн круты…

КРЫЗА – 1. Псыхіятрычная лякарня, дурка – Лепш крыза, чым салдаты. 2. Вар’ят, не стрыманы чалавек – Мамант з мянтамі зачапіўся, крыза. 3. Вар’яцтва – На выставу Русавай хадзілі, крыза.

КРЫША – дах, зьявілася ў 90-я гады. 1. Розум – Ад тваіх вершаў у мяне крыша паехала. 2. Галава – Нашто ж ты пад кулак крышу падстаўляў?

КСІЎНІК – самаробная абгортка для ксівы (пашпарта), паходзіць ад кісета, бо шмат хто з хіпі зьбіраў недакуркі і складаў у кісет, які насіў на грудзях; зазвычай ксіўнік носяць на грудзях, аздабляюць яго значкамі і вышыўкаю – Сяджу, нікога не чапаю, ксіўнік вышываю.

ЛОМ – непрыемнасць – Мне ўсе твае разборкі ў лом.

МАЖОРЫ – прыкінутая (модна апранутая) моладзь, звычайна, прыфарцаваная і элітарнага паходжання – На Паркавай тусуюцца мажоры.

МАХАЛАВА (МАХАЧ) – бойка – Учора каля Ўнівэрсаму такое махалава было. Жах. Мянты траіх лохаў загасілі.

МАШЫНА – шпрыц – Раніцай прыходжу, а на стале машына ляжыць. Сто разоў казаў, каб хавалі шпрыц. Давялося настукаць па рагах. Але малалеткі ёсць малалеткі. Гнаць іх трэба.

МУДОХАЦЬ – мучыць, біць – Канчай, ты ўжо ўсіх замудохаў.

НАРКОТ – 1. Наркаман, які не ўяўляе з сябе нічога цікавага – Не цікава, там адны наркоты. 2. Алькаголік – Каля піўзаводу наркоты тусуюцца.

НІШЦЯК – 1. Добра, выдатна, клёва – Усё нішцяк! 2. Тое, што дастаецца бясплатна, «на халяву» – хаўка, напрыклад – У «Хвілінцы» піцу не даядаюць, можна пайсці і захаваць нішцячок.

ПАДЛЯНА – подласць, здрада – Кэт усім такую падляну кінула – забрала грошы і зваліла ў Львоў.

ПАДПІСАЦЦА – запрасіць, прапанаваць, угаварыць, заманіць, абавязаць, прымусіць – І я падпісаўся тую халтуру рабіць.

ПАМЫЙКА – бар у паўпадвале на рагу былога Ленінскага праспэкту і вуліцы Леніна, мейсца, дзе зьбіраліся менскія хіпі – Усе дарогі вядуць на Памыйку. – А ты што, цэнтравы?

ПАТЛАТЫ – валасаты, хайраты, хіпі – У Памыйцы адні патлатыя. – Мастакі? – Вядома, з іх усё і пачынаецца.

ПЭНТАҐОН – кавярня ў менскім Доме афіцэраў, мейсца, дзе зьбіраліся хіпі перад тым, як перайсці на Памыйку – А мне Пэнтаґон ніколі не падабаўся, адно кір.

ПЛАН – марыхуана, дур, гашыш, кайф – План ёсць? – Планы ў камуністаў, а ў нас кайф.

ПОДЗЬВІГУ НАРОДА – сквэр насупраць музэя Вялікай Айчыннай вайны, мейсца збору хіпі – А мы ўчора на Подзьвігу народа бутэльку вэрмута разьбілі.

ПРАКІДВАЦЬ – падводзіць, не зрабіць абяцанае, падманваць – Звал. – А Элка? – Пракінем, нефіг спазняцца.

ПРЫКІД – вопратка – Нішцяк прыкід.

ПРЫКОЛ – непаразуменне, жарт, сьмешны выпадак – Папоў паўшклянкі хіннай вады, што супраць перхаці, заглынуў і як стаяў, так і ляснуўся фэйсам аб асфальт.

РАГАТЫ – тралейбус – Дабярэшся на рагатым №6.

РАЗБОРКА – высвятленне адносінаў – А мне вашыя разборкі да фені.

РАСКЛАДЫ – сытуацыя, варыянт – Я не ведаю раскладаў.

РАТУША – пляц насупраць Дома ўраду, мейсца збору менскіх хіпі – Князя памятаеш? – З Ратушы? – Так. Сустрэў – ледзь пазнаў…

СЫСТЭМА – арганізацыя хіпі, тусоўка – У Піцеры самая крутая сыстэма. – А мне падабаецца Львоўская.

СКІПАЦЬ – уцякаць, звальваць, хавацца – На лета ў Паланґу трэба скіпаць.

СТОПНІК – атлас аўтамабільных дарог – У мяне ў кішэні стопнік, я не рокер і не гопнік.

СУРЛЯЦЬ – мачыцца, спраўляць малую патрэбу – Пайшлі пасурляем.

СЬЦЁБ – 1. Павышэнне якасці, пераўзыходжанне – Дя я яго на раз засцябаю. 2. Жарт, сьмех, сарказм – У «Мроі» класны сцёб, мейсцамі.

СЬЦЯБАЦЦА – 1. Прыставаць, ляпіцца – Ну што ты да курыц дасцябаўся. 2. Жартаваць, насьміхіцца, іранізаваць – Канчай высцёбвацца.

СШЫБАЦЬ – прасіць, патрабаваць, звычайна цыґарэты і грошы – У мяне ёсць капейка – пачатак, пайшлі на банец насшыбаем.

ТАРЧОК – наркаман (жартоўнае) – Завал, адны тарчкі.

ТАСКА – стан лёгкага наркатычнага ап’янення, лёгкае лунанне, лёгкі кайф – І ад клея можна заташчыцца.

ТРАВА – анаша – Дастаць травы.

ТРАХАЦЬ – рабіць коітус, факаць – Ён цябе трахае?

ТРЭСЬЦІ – прасіць, забіраць грошы і цыгарэты, тое што і шыбаць, аскаць – Я на ваґзале рублёў трыццаць магу натрэсці за дзень.

ТУСАВАЦЦА – 1. Хадзіць на тусоўкі – Ты ў Тарту на тусоўку паедзеш? – Трэба тусануцца. 2. Мець сувязі сярод тусоўшчыкаў – Ты з рокерамі тусуешся. 3. Кантактаваць – Ты тусуешся з гэтай прашмандоўкай?

ТУСОЎКА – 1. Збор людзей – Не пакоціць, гэта камсамольская тусоўка. 2. Сыстэма, саюз, партыя, арґанізацыя – Люблю рокерскую тусоўку.

УЗБУХАЦЬ – паўставаць, абурацца, выступаць – Жаба, канчай узбухаць.

УМАТ (ВА ЎМАТ) – пад кайфам – Нагіш сёння ва ўмаце. 2. Вялікая ступень чаго-небудзь – Абкураны ва ўмат.

УМАТНЫ – 1. Свой – Алекса ўматны мэн. – Быў. 2. Выдатны – «Уліс» уматная каманда. – Была.

УСПУХАЦЬ – выступаць не па справе (ня ў троп) – А Шуга ўсё ўспухае і ўспухае, задзёўб.

ФАК – коітус, полавы акт – А мне факі не ў кайф – Вядома, трапак.

ФАКАЦЦА (ФАЧЫЦЦА) – рабіць коітус, трахацца, маркітавацца, любіцца… – А ты, калі яе факаў у пад’езьдзе, станавіўся на прыступку вышэй?

ФЕНЬКА – 1. Любая маленькая рэч – Пакажы феньку. 2. Упрыгожанні хіпі – Мне Ваўчыца ксіўнік падарыла. Клас фенька. 3. Маленькая гісторыя, показка – А мне Філ такую феньку расказаў… Гэты слоўнік таксама фенька.

ФУЦАХ – хлопец, мэн, хіпар… – Ты, фуцах, пакуль я дайду да той вунь лаўкі, цябе на алейцы не будзе.

ФЭЙСОЎКА – бойка, мардабой – Учора Швед каля Памыйкі такую фэйсоўку наладзіў, умат.

ХАЙР – валасы, доўгія валасы ў мужчыны – Хайр гэта не проста патлы, гэта – наш сцяг.

ХАЙРАНУЦЬ – пастрыгчы – На Грыцы мянты Маманта хацелі хайрануць. Ён вырваўся. І яму шыю нажніцамі прабілі. Кажуць – выпадкова.

ХАЙРАТНІК – стужка або раменьчык, які абвязваецца вакол галавы, каб валасы не траплялі ў вочы – Клёвы хайратнік, скураны… Дзе надыбаў?

ХАЙРАТЫ – даўгавалосы мужчына, звычайна хіпі – І на Ратушы хайратыя зьбіраюцца.

ХАЎКА – ежа, харч – Клас хаўка.

ХІПАНЫ – хіпі – Хіпаны, хіпаны… Тусоўка! Хіпаны, хіпаны… Вэрмут! Хіпаны, хіпаны… Кайф!

ХІПАР’Ё – хіпі – На Грыцы адно хіпар’ё.

ХІПАРЫ – хіпі – Я рыскага хіпара сустрэў, ён сказаў, што Шведа ў Львове бачыў.

ХІПІ – частка моладзі 60-80 гадоў ХХ стагоддзя, якая вызнавала пацыфізм – Мы, хіпі, кветкі жыцця.

ХІПОЎКІ – дзяўчаты хіпі – Мы хіпоўку за травой на Камароўку паслалі.

ХІПУШКІ – дзяўчаты хіпі – Я да Мароза зайшоў, а там адны хіпушкі.

ХЛАМ – найвышэйшая ступень чаго-небудзь. (Часцей за ўсё ап’янення і абкуркі) – Абпыхаліся, хлам.

ХЛЕБНЫ ХАЙР – хайр, адрошчаны ў баку ад небясьпек, на бацькоўскіх харчах (зьняважлівы выраз) – Прыбярыце ад мяне хлебны хайр.

ЦЫВІЛЬНЫ – афіцыйны, прыняты большасцю – У яго нават фэйс цывільны.

ЦЯГНУЦЬ – трахаць, факаць, любіць… – Нармальная жаба, можна й працягнуць.

ЧУМА – 1. Вар’яцтва – Ты што, гэта ж чума! 2. Дзікая, ненармальная зьява – У мяне быў знаёмы, Шыма – чума.

This is a short slang dictionary of Belarusian (mostly Minsk) hippies and punks of the late 70’s and early 80’s collected and compiled by the Belarusian writer Adam Hlobus.

- Адам Глобус