Правапіс·org

Алесь Чайчыц, 2003-08-03

<a href=»articles/art_future_tense.html»>Versija kirylicaj</a>

Siarod vializnaje biełaruskaje moŭnaje Atlantydy — usiaho taho, što było z movy zabaroniena j zabyta — adnym z sama małaviadomych źjaŭlajecca forma prostaha budučaha času dziejasłovaŭ. U rasiejskaj dy refarmavanaj biełaruskaj movach isnuje tolki składanaja forma imperfektu budučaha času, što ŭtvarajecca z dapamohaju dziejasłovu «być» u adpaviednaj formie + infinityŭ:

Ras.: Я буду делать.

Bieł.: Я буду рабіць.

U polskaj movie forma budučaha času budujecca padobnym čynam:

radziej jak «być» + infinityŭ: ja będę robić

čaściej jak «być» + forma minułaha času pieršaja asoba, adziny lik: ja będę robił.

Adnak mała viadoma toje, što akramia hetaha biełaruskaj movie ŭłaściva zusim inšaja forma, što ŭtvarajecca jak infinityŭ + adpaviedny kančatak:

<col style=»width: 25%» /> <col style=»width: 25%» /> <col style=»width: 25%» /> <col style=»width: 25%» /> <tr class=»odd»> rabić: rabić<span class=»underline»>mu</span> rabić<span class=»underline»>mieš</span> rabić<span class=»underline»>mie</span> rabić<span class=»underline»>miem</span> rabić<span class=»underline»>miacie</span> rabić<span class=»underline»>muć</span> hulać: hulać<span class=»underline»>mu</span> hulać<span class=»underline»>mieš</span> hulać<span class=»underline»>mie</span> hulać<span class=»underline»>miem</span> hulać<span class=»underline»>miacie</span> hulać<span class=»underline»>muć</span> hladzieć: hladzieć<span class=»underline»>mu</span> hladzieć<span class=»underline»>mieš</span> hladzieć<span class=»underline»>mie</span> hladzieć<span class=»underline»>miem</span> hladzieć<span class=»underline»>miacie</span> hladzieć<span class=»underline»>muć</span> biehčy: biehčy<span class=»underline»>mu</span> biehčy<span class=»underline»>mieš</span> biehčy<span class=»underline»>mie</span> biehčy<span class=»underline»>miem</span> biehčy<span class=»underline»>miacie</span> biehčy<span class=»underline»>muć</span> Takim čynam, zamiest «my budziem jeści» možna kazać «my jeścimiem», zamiest «ja budu lotać» — «ja lotaćmu» ihd. Analagičnyja formy jość prynamsi ŭ dźviuch inšych movach: Va ŭkrajinskaj: *я робитиму, ти робитимеш, він робитиме, ми робитимемо, ви робитимете, вони робитимуть.* U hišpanskaj: *comeré, comerás, comerá, comeremos, comeréis, comerán.* Treba źviarnuć uvahu, što formu budučaha času imperfektu treba adroźnivaćać perfektu budučaha času: ja pahulaju, ja zrablu etc. Forma prostaha imperfektu budučaha času była skasavanaja kamunistami ŭ 1930ja roki razam z <a href=»articles/art_vocative.html»>kličnym skłonam</a> dy jinšymi asablivaściami biełaruskaje movy jak prajava «palščyzny». Nastaŭ čas padymać hetaje praviła z dnu historyji biełaruskaje movy.
    • Алесь Чайчыц