Сяргей Шупа, Прага
Як правільна перадаваць па-беларуску арабскі азначальны артыкль
аль-/эль-? Дзякуючы ўплыву ангельскай артаграфіі (або проста з
прычыны непісьменнасці), многія беларусы не правільна пішуць і
вымаўляюць арабскія назвы ды імёны, паўсюль ужываючы прэфікс
эль- або аль-. Насамрэч, па-беларуску традыцыйна (таксама як
па-чэску, па-расійску і на іншых мовах) трэба пазначаць асыміляцыю
«ль» у некаторых выпадках, што адпавядае арыгінальнаму арабскаму
вымаўленню. У якасці дапаможніка Сяргей Шупа склаў гэтую
таблічку:
Арабскія літары, якія асымілююць L у артыклі AL-
Традыцыйная
ангельская форма
Арабскае
вымаўленне
Беларуская
мова
Прыклад
Al-T…
At-T…
Ат-Т…
Ат-Тахрыр
Al-Th…
Ath-Th… (як анг. θ)
Ас-С…
Ас-Саўра
Al-D…
Ad-D…
Ад-Д…
Ад-Дустур
Al-Dh…
Adh-Dh… (як анг. ð)
Аз-З…
Аз-Загаб
Al-R…
Ar-R…
Ар-Р…
Ар-Рыяд
Al-Z…
Az-Z…
Аз-З…
Аз-Зуруфі
Al-S…
As-S…
Ас-С…
Ас-Садр
Al-Sh…
Ash-Sh…
Аш-Ш…
Аш-Шааб
Al-L…
Al-L…
Аль-Л…
і так ясна
Al-N…
An-N…
Ан-Н…
Ан-Насірыя
NB: гэтыя літары па-арабску гучаць і пішуцца інакш, але мы па-беларуску
іх пішам і вымаўляем як звычайныя С, Д, Т, З
Al-S…
-
Ас-С…
Al-D…
-
Ад-Д…
Al-T…
-
Ат-Т…
Al-Z…
-
Аз-З…
Увага! У спалучэнні з астатнімі літарамі артыкл al- захоўвае l:
Al-B… аль-Б…
Al-J… аль-Дж
Al-H… аль-Г…
Al-F… аль-Ф…
Al-K… аль-К…
Al-Q… аль-К…
Al-M… аль-М…
Al-W… аль-В…
Al-Y… аль-Й…
Увага! Што да галоснага а-/э-, у геаграфічных назовах традыцыйна
па-беларуску пішацца «э» — Эр-Рыяд (не ар-Рыяд), Эль-Кувэйт (не
аль-Кувэйт), Шарм-эш-Шэйх (не Шарм-аш-Шэйх, не Шарм-эль-Шэйх!),
а ва ўсіх астатніх выпадках — назвах, імёнах — пішацца а. Напрыклад,
Аль-Аграм (газета), Аль-Джазіра (тэлеканал), Аль-Каіда (арганізацыя).
- Сяргей Шупа